Urmu Dut
Urmu dut; Ekşi Kara Dutu olarak da bilinen Urmu Dutu bitkisi; ağaç formunda, kışın yaprağını döken bir üzümsü meyve türüdür. Ayrıca Moğol dutu olarak da bilinen Urmu dutunun, yetişmiş olanlarının boyu sekiz ile on metreye kadar ulaşmaktadır. Bu bitkinin saksıda yapılan yetiştiriciliğinde ise bitkinin boyları ortalama olarak bir metre yirmi santime kadar ulaşmaktadır.
İklim yapısı eksi on beş ile otuz sekiz derece sıcaklıklara sahip olduğunda yaşam alanları vardır. Urmu dutunun sıcaklık ve ışık isteği çok olan bir bitkidir. Bitkinin yetiştiriciliği yapılması durumunda ilk bir senesi içerisinde soğuktan korunarak yetiştirilmesi gerekir. Bir yaşını doldurmuş bitkilerde ise fidanlar eksi on beş ile eksi yirmi dereceye kadar olan kış soğuklarına dayanabilir hale gelir. Aşırı gölgeli ortamlarda ise bitkinin verimi düşüş göstermektedir. Urmu dutunun toprak isteği humusça zengin olan ve normal geçirgen yapıda olan bir yapı sever. Urmu dutu kurak toprak özelliklerine dayanıklı olması ile ortalama nem koşullarının ayarlanması ile bitkinin verimi artar. Bitkinin dikim mesafesi beş metre aralıklarda olmalıdır. Ayrıca döllenme yöntemi tozlanma ile olur ve arılar aracılığı ile gerçekleşir. Görüntü olarak parlak siyahımsı mor renkleri olan meyveleri vardır. Yapı olarak uzun bir görünüme sahip olan ve Mayıs ve Haziran aylarında olgunlaşan bir meyvedir. Ekşi kara dutu yani urmu dutu fidanları ortalama üç yaşına geldiğinde meyve vermeye başlar.
Urmu dut faydaları nelerdir?- Boğaz hastalıklarına iyi gelir.
- Kansızlığı önler.
- Bronşite iyi gelir.
- Kalbe faydalı bir meyvedir.
- Karaciğere iyi gelir.
- Şeker ve astım hastalarına faydalıdır.
Urmu dutu, ülkemizde halk arasında kara dut olarak bilinir. Özellikle karasal iklimin hâkim olduğu bölgelerde yetiştirilir. Urmu dutu, organik olan bitkilerin içerisinde böceklenmeyen tek bitkidir. İçerisinde bol miktarda A vitamini bulunmaktadır. Urmu durunun tek bir kötü özelliği vardır oda meyvesinin olgunlaşıp yenme zamanı çok çabuk geçer. Bu yüzden de Urmu dut olduğu dönemlerde hemen tüketilmesi gerekir. Aksi takdirde yeniden meyve verip olgunlaşana kadar yenme şansı yoktur. Urmu dutundan pekmez yapılarak da ilerleyen dönemlerde tüketilmesi sağlanabilir. Pekmezinin içeriğinde bol miktarda demir minerali bulunmaktadır. Bu sayede kansızlık problemi olan kişilerin kullanmasında fayda sağlar. Urmu dutu çok güçlü bir doğal antioksidandır. İçeriğindeki bu antioksidanlar sayesinde vücudun bağışıklık sistemi güçlenmektedir.
Urmu dut, flavonoidler bakımından da zengin olan bir meyvedir. Bu özelliği sayesinde kalbi koruyucu etkisi de vardır. Urmu dutu yaz aylarında serinletici bir meyvedir. Ayrıca karadut reçeli ve Karadut pekmezinin gribal enfeksiyonlara karşı bedeni koruyucu etkisi de vardır. Urmu dut ağız içi aftlara karşıda etkili bir meyvedir. Bronşit, öksürük gibi hastalıklara da iyi gelir. Boğaz şişmelerine veya iltihaplanmalarına bir yemek kaşığı Urmu dutu pekmezi bir yemek kaşığı tereyağı içerisine konularak karıştırıldığında çok iyi gelir. Ayrıca anne olan kadınların emzirme dönemlerinde sütlerinin artmasına da yardımcı olur. Enerji veren bir meyvedir. Ülkemizde Kahramanmaraş ilimizin yüksek dağlarında yetişir. Pekmezi ve reçelinin dışında şerbeti de yapılarak yaz aylarında serinletici bir içecek olarak kullanılmaktadır. Kısacası bademciğe, karaciğere şeker hastalarına ve astım hastalarına iyi gelen bir meyvedir.
Urmu dutunun birçok tüketim şekli vardır. Bunların içerisinde en çok kullanılanı ve yapılanı ise reçel, pekmez ve şerbet halleridir. Meyve olarak kısa bir süre olduğundan çok az tüketilse de yetişme dönemlerinde toplanarak bu belirttiğimiz seçenekleri yapılır. Bu sayede her mevsim karaduttan yararlanılmış olur.
20.01.2024 07:33:39
Urmu Dut ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
