Dut Fidanı

Dut fidanı dikmek için uygun olmayan yerler, İlaçlama yapılan tarım ürünleri yanı, tozlu yol kenarları, zehirli gaz çıkaran fabrika etrafı, yüzlek ve zayıf topraklar, sulama imkanı olmayan yerlere dut fidanı dikmek hiç uygun olmuyor. Dut bahçeleri üç şekilde tesis edilir. Kapama bahçesi, başka tarım ürünleri ile karışık bahçeler, tarla kenarına sınır ağacı olarak. İpekböcekçiliği yönünden en uygun olanı; yalnızca dut çeşitlerinin yetiştiği " kapama dut bahçeleri" dir. Çünkü yaprak hasadı ve bakım işleri daha kolay yapılıyor. Karışık bahçe ve sınır ağaçları olarak oluşturulan dutların ise, arazinin ekonomik kullanımı gibi bir avantajları vardır.

Yaprak elde etmek için dikilen dut ağaçları, serbest olarak büyütülmez. Her yıl, ilkbahar ipekböceği besleme döneminde"kafalama" şeklinde kesiliyor. Bu yüzden bu dutlar, büyük taç yapısına sahip olmazlar. Bu nedenle, dut tesis edilirken fidanların sık olması gerekiyor. Böylece, yaprak verimi etkileyecek olan ağaç sayısı da artmış oluyor. Kapama dut bahçesi tesisinde fidanlar; sıralar arası 2-5-3 metre, sıralar üzeriyle 1-5-2 metre olacak şekilde dikiliyor. Toprak işlemi traktörle yapılacaksa, o zaman fidanlar arası mesafe 3-4-5 metre olmalıdır. Başka tarım ürünleriyle karışık dut tesis edilirken, fidanlar arasındaki aralık,10-15 metre olarak verilmelidir. Sınır ağacı olarak dikimlerde ise 2-3 metre arayla sıra halinde yapılan dikimler uygun olur.

Dut fidanı dikimi sonbaharda yaprak dökümünden sonra başlar ve ilkbaharda gözlerin uyanmasına kadar geçen zaman içinde yapılabilir. Dut fidanları tesis edilecek dut bahçesinde, önce sıralar arası ve sıralar üzeri mesafeye fidan edilecek yerler işaretleniyor. Düzgün bir şekilde dikim yapabilmek için, dikim tahtaları kullanın. İşaretlenen yerlerde, 40-50 cm genişlik ve derinlikte çukur açılır. Dikilecek fidanların kökleri üzerinde bulunan yaralı, bereli ve ezik kısımlar kesiliyor ve " kök tuvaleti" yapılıyor. Sonra fidanın kökleri boğaz kısmına kadar çukura yerleştiriliyor. Gübreli toprakla doldurularak, dut fidanlarının etrafına bir çanak yapılıyor. Sonra da can suyu veriliyor.

Kaliteli ve bol yaprak elde etmek için dut bahçesinin düzenli bakımı yapılması gerekiyor. Dut fidanı teşhis edildikleri ilk yıllarda gelişmeyi sağlamak için sık sık sulanması gerekiyor. Yetişkin dut fidanlarında da yaprak verimi sulanmaya doğrudan doğruya ilgili olduğu için fidanları sulama ihmal edilmemelidir. Yaz aylarında duruma göre iki üç kez fidanları sulama yapmak gerekli olabilir. Dut fidanlarında toprak işlemesi, ilkbahar, yaz ve sonbaharda olmak üzere yılda üç kez yapılıyor. İlk baharda toprak işlemesi filizlenmeden önce, yazın yaprak hasadı ve budamadan sonra, sonbahardaysa, yaprak dökümünü izleyen günlerde yapılıyor. Dut fidanların da gübreleme yapmanız gerekiyor. Sonbaharda dekara bir- bir buçuk ton çiftlik gübresi verilmiyor. Çiftlik gübresi toprağın yapısını düzeltiyor. Kimyasal gübrelerse toprağın ihtiyacına göre veriliyor.

Türkiye' nin meyve ağacı yetiştirilen pek çok yerinde dut ağacı rahatlıkla yetiştiriliyor. Dut ağaçları daha çok sıcak ve ılıman bol güneşli bölgeleri daha çok seviyor. Dut fidanı ılıman iklimden subtropik iklime değişen farklı ekolojik şartlarda daha iyi gelişiyor. Optimum sıcaklık isteği 24-28 derecedir. Diğer birçok bitkide olduğu gibi hava sıcaklığı 5-36 derece arası gelişimleri düzenli şekilde devam ettiriyor.Yağışı az olan yerlerde sınırlı gelişim gösteriyor. Ancak fazla sulama yapraklarda protein ve karbonhidrat içeriğini düşürüyor. Dut ağaçlarının ihtiyaç duyduğu su miktarı ağaçların bulunduğu bahçenin toprak yapısına göre değişiyor. Verimli topraklarda 10 gün aralıklarla, killi topraklarda ise 15 gün aralıkla sulama yapılıyor.